Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılışı Sonrası Yaşananlar

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılışı Sonrası Yaşananlar
Paylaş

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı sonrası, Mondros ateşkes antlaşması sonucunda ortaya çıkan durumu Türk halknın kabul etmesi söz konusu dahi olamazdı. Asırlardır hür yaşamış bir milletin, böyle bir antlaşma ile boyun eğmesi mümkün değildi. Bunu kabul etmek yerine ölmeye hazırlardı. Bu yüzden kendi oluşturdukları ve adına Kuvay-i Milliye denilen(daha sonra düzenli ordu olacaktır.) gruplarla bu işgallere karşı direniş göstermişlerdir.

Mondros’a Karşı Direniş

Mondros Ateşkes Antlaşması ile ilk işgale başlayan devlet olan İngiltere, sözde bahaneler ile Musul, Kilis ve İskenderun’da işgale başlamıştır. Bu işgale karşı çıkan halkın, İngilizler’e karşı başlattığı mücadeleyle silahlı gruplar yapılanmıştır. Adana’yı Fransızlar ve Ermeniler işgal etmiş,  bu direnişe karşı çıkan . Adana Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Kilikyalılar Cemiyetileri kurdukları Kuvay-i Milliye birlikleri ile, işgal kuvvetlerini Adana’dan sürmüştür. Adana sonrası, Maraş’ı işgal etmek isteyenn Fransızlar(Burayı ilk İngilizler işgal etmiş, ardından Fransa’ya bırakmıştır.)  Maraş’da Sütçü İmamın ilk kurşunu sıkmasıyla başlayan halk direnişine karş boyun eğmek zorunda kalmıştır. Kahramanca giriştikleri bu çaba için, Meclis tarafından Maraş’a “Kahraman” ünvanı verilmiştir.  Urfa işgali sonrası örgütlenen Kuvay-i Milliye birlikleri tıpkı Maraş’da olduğu gibi, kanlarının son damlasına kadar şehirlerini korumuş ve bunun sonunda Fransızlar Urfa’dan çekilmek zorunda kaldı. Bu başarı için de Urfa’ya “Şanlı” ünvanı verilmiştir. Antep’de oluşturulan üdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin üstün çabaları sonrası maalesef Antep işgal edilmiş fakat Ankara Antlaşması ile geri alınmıştır. Bu çabalar için de Antep, “Gazi” ünvanını almıştır.

Doğu cephesinde başlayan ayaklanmalar ve Mondros sonrası Osmanları birliklerinin gerçi çekilmesiyle Ermeni çeteleri işgale başladı. Doğu Anadolu’da büyük katliamlar yaptılar. Kısa süre içerisinde Kazım Karaber Paşa  tarafından yönetilen Doğu Cephesi açıldı ve bu Yeni Türk Devleti’nin ilk askeri cephesi oldu. Kısa süre içerisinde kazanılan zaferlerle Ermeniler yenilgiyi kabul etmiş ve Gümrü Antlaşmasını imzalamışlardır. Bu antlaşma ile, TBMM büyük saygınlık kazanmış, Ermenistan resmen Türkiye’yi tanımış ve TBMM’nin imzaladığı ilk antlaşma olmuştur.

Doğu Cephesi Antlaşmaları

Doğu Cephesi’nin kapanmasından sonra, Anadolu’da başlatılan Kuvay-i Milliye birliklerini Batı’dan gelecek tehlikelere karşı tek bir çatı altında toplanmalarına karar verilmiş.Fakat, bu orduya karşı bir çok Kuvay-i Milliye birlikleri tarafından isyanlar başlatılmıştır. Örneğin, Çerkez Ethem ya da Demirci Mehmet Efe isyanları düzenli orduya geçmek istemedikleri için ortaya çıkmış ve kısa sürede bastırılmıştır. Bu sayede Düzenli Ordu’nun temelleri atılmıştır.  I.İnönü Savaşı zaferinden sonra, gerçek gücünü gösteren Düzenli Ordu, TBMM’nin saygınlığını arttırmıştır. Bu savaş sonrası İtilaf Devletleri, Londra Konferansına TBMM’yi de çağırarak aslında resmen Yeni Türk Devleti’ni tanımış ve TBMM’nin haklı mücadelesini dünyaya duyurmuştur.

Dostluk Antlaşması

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı sonrası Doğu’da barışı ve huzuru sağlamak için Doğu Devletler ile dostluk antlaşmaları yapmaya başlamıştır. Afganstan ile yapılan antlaşma sayesinde iki ülke arasında yakın bir dostluk kurulmuş ve halen daha devam etmektedir. Sovyet Rusya ile yapılan birlik karşılıklı çıkarlar neticesinde yapılmış. Çünkü Sovyetler de Anti-Emperyalist bir mücadele içinde oldukları için Türkiye ile aynı amaca hizmet ettikleri için antlaşma yapılmıştır. Bu antlaşmalar sırasında, her ülkenin bağımsızlığını temsil eden milli marş arayışına girilmiş ve şair Mehmet Akif Ersoy tarafından 12 Mart  1921’de İstiklal Marşı yazılmıştır.

Londra Konferansını sonucunda Batı Anadolu’da işgale tekrar başlayan Yunan kuvvetleri, İsmet Paşa’nın komutasındaki birliklerle çetin bir mücadeleye girmiştir. İsmet Paşa’nın yerinde alınan kararları ile Yunanlar tekrar geri çekilmek zorunda kalmıştır. Bu galibiyet sonrası Milli İrade gücünü ispatlamış ve dünya Türk’ün Bağımsızlığı için neler yapabileceğini analmıştır.

by Samet Tuncay

Araştırmacı, yazar, bil bilimci.

0 Replies to “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılışı Sonrası Yaşananlar”