Komünizm ve Sosyalizm Nedir? (Siyasi Kavramlar -Bölüm 1)

Siyasi Kavramlar serisinin ilk konusu, herkesin hakkında birçok şey duyduğu ama tam olarak ne olduğunu kestiremediği komünizm ve sosyalizm. Peki, komünizm ve sosyalizm nedir? İkisi de aynı anlama mı gelmektedir? Farkları nelerdir? Bu yazımda sizlere, bu tarz soruların kısa yanıtlarını vereceğim. Bu yazı sonrası komünist ideolojinin tanımını ve sosyalist kavramların neler olduğuna dair bazı bilgileri elde edeceksiniz. Araştırmalarım boyunca kullanmış olduğum basılı ve dijital kaynakları, yazımın sonunda bulabilirsiniz. Özellikle belirtmek istiyorum ki, bu yazı size  bu iki kavramın detaylı bir anlatımını sunmayacaktır. Kavramların neler olduğu, benzerlikleri ve farklılıklarına dair kısa bir anlatım olacaktır.

Komünizm ve Sosyalizm Nedir?

Komünizm ve sosyalizm, dışarıdan bakıldığında herkes tarafından özünde aynı fikir akımları olduğu sanılır. Her gördüğümüz kızıl renkli insana komünist, her gördüğümüz işçi haklarını savunanda sosyalist değildir. Esasında bu iki kavram bazı konularda farklı düşünce yapılarına sahiptirler. Aslına bakarsanız sosyalizm, komünizme göre çok daha eski bir ideolojidir. İlk çıkış amacı bir çok farklı sebeplere dayandırılmaktadır. Unutmamak gerekir ki, tarihte gördüğümüz devrimler her ne kadar “komünist” olarak lanse edilmiş olsa da, esasında sosyalist birer devrimdirler. Neden komünist olmadıklarını yazımın sonunda anlayacaksınız.

Sosyalizm nedir ?

Sosyalizm, bu iki kavram arasından uygulanabilirlik açısından en uygun olanıdır. Komünizm gibi ütopik bir fikir değildir. Özetlemek gerekirse, sosyalist devrim gerçekleştiğinde hayatınızda çok radikal değişiklikler olmayacaktır.(Eğer fabrikaları olan kapitalistlerden değilseniz.)Kapitalist sistemde, hangimiz emeğimizin karşılığını alıyoruz? Kapitalist sistemlerde, siz emeğinizi değil çalıştığınız saati satarsınız. Örnek vermek gerekirse, bir iş yerinde beşyüz adet ürün üreten de aynı maaşı alır dörtyüz adet üreten de. Çünkü ikisi de emeğinin değil, çalıştığı saatin ücretini alır.(Bu da kime yeterse artık) Fakat, sosyalizm,  insanların çalıştığı saat kadarını değil, emeği kadarını onlara öder. Yani bu sistemde, az önce örnek verdiğim iki işçinin ücretleri değişecektir.

Sosyalizmde devlet otoriter olarak bulunur. Kapitalist düzen, bütün fabrikaları elinde tutup kafasına göre sistemler getirdiği için, sosyalist düzende fabrikalar ve üretim araçları devletin elinde bulunmaktadır. Bu sayede sosyalizmde eşitsizlik kavramı ortadan kalkmaktadır.Sosyalist düzen, size verdiğiniz emek kadar kullanım hakkı verir. “Ne kadar köfte, o kadar ekmek.” Mantığı diyebiliriz. Bir diğer önemli nokta da, sınıflar bu düzende hala vardır. Yani entelektüel sınıf gibi kültürel sınıflar bu düzende de bulunur.  Herkesin aklına gelen o meşhur soruya yanıt vereyim “Abi şimdi sosyalizmde çöpçü de doktor da aynı maaşı alıyor mu?” Hayır almıyor. Yazının buraya kadar olan kısmını okuduysanız, herkesin yaptığı işin niteliğine göre para kazanacağını anlamışsınızdır.

Komünizm nedir?

Komünizm, başlı başına çok değişik bir düşüncedir.Anlamanız için kısa bir örnek vermek istiyorum. Komünizmde, susadıysanız bir markete girip para vermeden su içebilirsiniz. Acıktınız mı? En yakın lokantaya gidip karnınızı ücretsiz doyurabilirsiniz. Ne kadar ütopik değil mi? İşte komünizmin amaçladığı devrim budur. Herkesin ihtiyacı kadarını aldığı ve her şeyin halka ait olduğu bir düzen. Komünizm, sosyalizme göre esasında ekonomik bir düşüncedir. Fakat şunu unutmayın, sosyalist devriminin yaşanmadığı bir ülkede komünizm hakkında bahsetmek aptallıktır ve  boş laftır. Çünkü sosyalist devrim kolay bir şekilde gerçekleşebilir ve ulusal olarak yapılabilir. Bu da komünizm için zemin hazırlar. Fakat komünizm, tek bir ülkede uygulanmak istenirse sonuç hüsran olur. Diğer kapitalist devletler kısa sürede bu oluşumun başını ezerler.  Bu yüzden Marx’a göre komünizm, tüm dünya genelinde eş zamanlı geçilmesi gereken bir düşüncedir. Tabiki bu geçiş için önce bütün ülkelerin ulusal olarak sosyalist devrim yapmış olmaları gerekir.

Size yukarıda bahsettiğim “Geçmişte yapılan devrimlere komünist devrim diyemeyiz.” Cümlesini şimdi daha iyi anladınız mı? Yani Sosyalist Sovyetler Cumhuriyeti Birliği, aslında komünizmi değil, sosyalizmi temsil eder. Gelelim komünizm ideolojisinin özelliklerine. Yukarıda size sosyalizm hakkında anlattığım çoğu şeyin tam zıttını düşünün. İşte komünizm budur. Sosyalizm emeğe göre derken komünizm ihtiyaca göre der.(Komünizm için herkesin melek olması ve yardımsever olması gerekir.) Yani sizin emeğinizin herkesle aynı olacağını söyler. Bu yüzden de size sadece ihtiyacınız olan kadar ürün temini yapmanıza izin verir. Komünizmde para işlevini yitirir. Çünkü herkese ihtiyacı kadar elbise, ekmek, et gibi ürünler kurulan yeni sistem tarafından ücretsiz dağıtılır. Bu yüzden siz doktor da olsanız çöpçü de, ihtiyacınız neyse onu alırsınız.

Komünizm de bütün sınıf ayrımları ortadan kalkar. Marx’a göre bu sınıfları ortadan kaldırmak için gerektiği zaman silah kullanılabilir. Devrim için her yol mübahtır.(Komünizm bu yüzden sosyalizme göre çok kanlı bir ideolojidir.) Marx’a göre bütün sınıfların ortadan kalktığı bir toplum, komünizm için gereklidir. Devlet komünist düzende yoktur. Çünkü ihtiyaç da yoktur. Fabrikalar, üretim araçları, kurumlar gibi her şey  halkın malı sayıldığı için devletin, sosyalizmde olduğu gibi maaş verme, eşit dağıtma gibi eylemlerine gerek kalmaz. İnsanlar kapitalist sistemde çalışmak zorunda olduğu için çalışırlar. Komünist sistemde ise üretim yapmak ve ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olduğu için çalışır.

Bütün bu yazılan “komünizm ve sosyalizm nedir? yazısını daha iyi anlamanız için, Youtube’da “Devrim Sonrası ” filmini izleyebilirsiniz. Fakat uyarmam gerekir ki, bu film sosyalizm ve komünizm lehine propaganda yapmaktadır. Hiçbir zaman kurgu olan film ve kitaplara göre bir fikire inanmamalısınız. Komünizm ve sosyalizm eleştirisi yapmakta olan bir diğer film önerim de, Ulysses’ Gaze. Devrim Sonrası filmi, insanların yeni sistemde çok rahat ettiğini gösterirken, Ulysses’s gaze filmi, komünist sistemin halkın elinde ne varsa aldığını göstermektedir. Son olarak sadece bu kavramkar için değil bütün siyasi ideolojiler için bir şey söylemek istiyorum.Sistem kağıt üzerinde ne kadar mükemmel olursa olsun, sistemi yönetenler eline büyük bir güç geçtiğinde sapıtırlar. Tarih, halk için devrim yapmak isteyip de başa geçince halkına işkence edenleri çok görmüştür.

Diğer tarih yazılarım için tıklayınız.

Kaynakça

Sosyalizme Giriş – Leo Huberman – Paul M. Sweezy

Komünist Manifesto :  Karl marx – Friedrich Engels

Anarşizm ve Sosyalizm : Georgi Valentinovich Plekhanov.

İkincil ve dijital kaynaklar.

Anarşizmin Kısa Tarihi – George Woodcock (eleştirel yaklaşımlar bulunmaktadır.)

Diyalektik ve Tarihi Materyalizm – Josef Stalin.

Communism vs. Socialism: Similarities & Differences

How Are Socialism and Communism Different?